Η ουρολοίμωξη είναι μια συχνή λοίμωξη του ουροποιητικού συστήματος που επηρεάζει κυρίως τις γυναίκες. Προκαλεί συμπτώματα όπως συχνοουρία, πόνο και αίσθημα καύσου κατά την ούρηση. Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τα αίτια, τα συμπτώματα, τη διάγνωση και τη θεραπεία της ουρολοίμωξης, καθώς και πρακτικούς τρόπους πρόληψης.

Γιατί οι γυναίκες παθαίνουν πιο συχνά ουρολοίμωξη: Ανατομικοί και άλλοι συχνοί παράγοντες

Η ανατομία της γυναίκας την κάνει πιο ευάλωτη στις ουρολοιμώξεις. Το μικρότερο μήκος της ουρήθρας (περίπου 4 εκατοστά, ενώ στους άνδρες είναι περίπου 14 εκατοστά) σημαίνει ότι τα βακτήρια μπορούν να φτάσουν πιο εύκολα στην ουροδόχο κύστη. Επίσης, η ουρήθρα βρίσκεται κοντά στον κόλπο και τον πρωκτό, αυξάνοντας την πιθανότητα να εισέλθουν βακτήρια στο ουροποιητικό σύστημα.

Άλλοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο ουρολοίμωξης στις γυναίκες περιλαμβάνουν την εμμηνόπαυση, η οποία προκαλεί ορμονικές αλλαγές που επηρεάζουν την κολπική χλωρίδα, και τη σεξουαλική δραστηριότητα, που μπορεί να μεταφέρει βακτήρια στην ουρήθρα.

Καλοκαιρινές Ουρολοιμώξεις

Το καλοκαίρι, οι συνθήκες και οι δραστηριότητες που συνοδεύουν αυτήν την εποχή μπορούν να αυξήσουν την πιθανότητα εμφάνισης ουρολοιμώξεων. Η θάλασσα, η παραλία και οι πισίνες, καθώς και η αυξημένη σεξουαλική δραστηριότητα των διακοπών, μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο μετάδοσης βακτηρίων στην ουρήθρα.

Η υψηλή θερμοκρασία, η αφυδάτωση και η καθυστέρηση της ούρησης είναι επίσης παράγοντες που μπορούν να συμβάλλουν αρνητικά.

Ο Κυρίαρχος παθογόνος παράγοντας

Το πιο συχνό βακτήριο που προκαλεί ουρολοίμωξη είναι το κολοβακτηρίδιο ή Escherichia Coli, το οποίο προέρχεται από την εντερική χλωρίδα και αφορά το 75-95 % των περιπτώσεων λοίμωξης του ουροποιητικού συστήματος. Το κολοβακτηρίδιο διαθέτει ειδικές πρωτεΐνες που του επιτρέπουν να 'πιάνεται΄ στα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος, συγκεκριμένα στην ουρήθρα και την ουροδόχο κύστη. Η προσκόλληση αυτή του δίνει την ικανότητα να αντιστέκεται ακόμα και στην ροή των ούρων που θα μπορούσε να το απομακρύνει μηχανικά.

Συμπτώματα ουρολοίμωξης

Οι ουρολοιμώξεις μπορεί να προκαλέσουν διάφορα συμπτώματα. Τα συμπτώματα της ουρολοίμωξης εξαρτώνται και είναι ανάλογα με το σημείο το οποίο έχει προσβληθεί από τα μικρόβια και πολλές φορές συνυπάρχουν με Σεξουαλικά Μεταδιδόμενα Νοσήματα.

Συμπτώματα κυστίτιδας- ουρολοίμωξης

Συμπτώματα πυελονεφρίτιδας (ανώτερο ουροποιητικό)

Η πυελονεφρίτιδα, μια λοίμωξη του ανώτερου ουροποιητικού συστήματος που προσβάλει τους νεφρούς, μπορεί να προκαλέσει πιο σοβαρά συμπτώματα όπως κακουχία και πυρετό. Ο έντονος πόνος στην περιοχή των νεφρών είναι, επίσης, χαρακτηριστικός.

Κουίζ: Έχετε ουρολοίμωξη; Μάθετε τώρα

Απαντήστε στις παρακάτω 8 ερωτήσεις για να δείτε πόσο πιθανό είναι να έχετε ουρολοίμωξη.

Διάγνωση των Ουρολοιμώξεων

Η διάγνωση της ουρολοίμωξης μπορεί να είναι κλινική ή/και εργαστηριακή

Κλινική Διάγνωση βάσει των συμπτωμάτων

Ο γιατρός μπορεί να διαγνώσει μια ουρολοίμωξη βάσει των συμπτωμάτων που περιγράφει η ασθενής.

Εργαστηριακές εξετάσεις

Οι εργαστηριακές εξετάσεις, όπως η γενική ανάλυση ούρων και η καλλιέργεια ούρων, μπορούν να βοηθήσουν στην επιβεβαίωση της διάγνωσης και τον καθορισμό του κατάλληλου αντιβιοτικού για τη θεραπεία.

Θεραπεία ουρολοίμωξης

Η θεραπεία των ουρολοιμώξεων εξαρτάται από τη σοβαρότητα της λοίμωξης και τον παθογόνο μικροοργανισμό που την προκαλεί.

Εμπειρική θεραπεία για απλές περιπτώσεις

Η εμπειρική θεραπεία είναι η πρώτη γραμμή για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης και συνήθως περιλαμβάνει τη χορήγηση αντιβιοτικών. Τα κοινά αντιβιοτικά που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία της ουρολοίμωξης περιλαμβάνουν την νιτροφουραντοΐνη και τις κεφαλοσπορίνες. Αυτά τα φάρμακα είναι αποτελεσματικά στην καταπολέμηση των βακτηρίων που προκαλούν την ουρολοίμωξη και συνήθως παρουσιάζουν λίγες παρενέργειες.

Η διάρκεια της θεραπείας μπορεί να διαφέρει ανάλογα με τη σοβαρότητα της ουρολοίμωξης, αλλά συνήθως διαρκεί από 3 έως 7 ημέρες.

Είναι σημαντικό να ολοκληρώσετε τη θεραπεία με τα αντιβιοτικά, ακόμη και αν τα συμπτώματα υποχωρήσουν, για να εξασφαλίσετε ότι όλα τα βακτήρια έχουν εξαλειφθεί. Σε αντίθετη περίπτωση τα πιο ανθεκτικά στελέχη του μικροβίου επιβιώνουν και γίνετε ακόμα πιο δύσκολη η εκρίζωση τους.

Θεραπεία βάσει ευαισθησίας στους αντιβιοτικούς παράγοντες

Σε περιπτώσεις όπου η ουρολοίμωξη επανεμφανίζεται ή δεν ανταποκρίνεται στην αρχική θεραπεία, είναι απαραίτητη μια πιο στοχευμένη προσέγγιση για την αντιμετώπιση της ουρολοίμωξης. Αυτό σημαίνει ότι η ασθενής λαμβάνει την κατάλληλη αντιβιοτική αγωγή που προκύπτει από τα αποτελέσματα του αντιβιογράμματος.

Ουρολοίμωξη στην εγκυμοσύνη

Μια ειδική κατηγορία ασθενών είναι οι έγκυες γυναίκες. Η ουρολοίμωξη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης θεραπεύεται πάντοτε και ανεξαρτήτως συμπτωμάτων αφού οι επιπλοκές της κύησης όπως ο πρόωρος τοκετός είναι πιο συχνές στις έγκυες γυναίκες με λοιμώξεις του ουροποιητικού. 

Σημασία πρόληψης της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά

Η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά είναι μια αυξανόμενη πρόκληση στην ιατρική και ειδικότερα στην Ελλάδα και μπορεί να καταστήσει τη θεραπεία των ουρολοιμώξεων πιο δύσκολη. Είναι σημαντικό να χρησιμοποιούνται τα αντιβιοτικά με υπεύθυνο τρόπο, να ακολουθείται πιστά η θεραπεία και να αποφεύγεται η άσκοπη χρήση τους.

Πρόληψη της Ουρολοίμωξης

Επαρκής πρόσληψη υγρών

Η κατανάλωση αρκετού νερού ή άλλων υγρών μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή των ουρολοιμώξεων, καθώς διευκολύνει την απομάκρυνση των μικροοργανισμών από το ουροποιητικό σύστημα.

Τακτική κένωση της ουροδόχου κύστης

Είναι σημαντικό να μην καθυστερείτε την ούρηση για μεγάλα χρονικά διαστήματα, καθώς αυτό μπορεί να δημιουργήσει ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη των μικροβίων και είναι ένας από τους πιο συχνούς παράγοντες κινδύνου για ουρολοίμωξη.

Κατανάλωση χυμού cranberry

Ο χυμός cranberry έχει αποδειχθεί ότι βοηθά στην πρόληψη των ουρολοιμώξεων, καθώς περιέχει συστατικά που εμποδίζουν την πρόσδεση των μικροοργανισμών στα τοιχώματα του ουροποιητικού συστήματος.

Σκευάσματα που περιέχουν d μαννόζη

Η μαννόζη είναι ένας τύπος απλού σακχάρου που έχει δείξει υποσχόμενα αποτελέσματα στην πρόληψη και την αντιμετώπιση των ουρολοιμώξεων. Αυτό οφείλεται στην ικανότητά της να παρεμποδίζει την πρόσδεση των βακτηρίων E.coli στα κύτταρα του ουροποιητικού συστήματος.

Άμεση ούρηση μετά από σεξουαλική επαφή

Η ούρηση μετά τη σεξουαλική επαφή μπορεί να βοηθήσει στην απομάκρυνση των μικροοργανισμών που μπορεί να έχουν εισέλθει στο ουροποιητικό σύστημα.

Ορθή τεχνική καθαρισμού μετά την αφόδευση

Η σωστή τεχνική καθαρισμού μετά την αφόδευση είναι πάντοτε με φορά από εμπρός προς τα πίσω.

Προσοχή σε άμμο, ξαπλώστρες και πισίνες

Είναι σημαντικό να προσέχετε την υγιεινή σε δημόσιους χώρους όπως οι παραλίες και οι πισίνες, όπου οι μικροοργανισμοί μπορεί να είναι πιο πιθανό να προκαλέσουν λοιμώξεις του ουροποιητικού συστήματος.

Άνετα βαμβακερά ρούχα και αποφυγή βρεγμένων μαγιό

Τα βαμβακερά ρούχα επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει και να παραμένει στεγνό, ενώ τα βρεγμένα μαγιό μπορούν να δημιουργήσουν ένα περιβάλλον που ευνοεί την ανάπτυξη μικροοργανισμών.

Υποτροπιάζουσες Ουρολοιμώξεις

Ορισμός και ένδειξη για περαιτέρω αξιολόγηση

Οι υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις είναι αυτές που επανεμφανίζονται μετά την ολοκλήρωση της θεραπείας. Αν αυτό συμβαίνει, μπορεί να είναι απαραίτητη μια περαιτέρω αξιολόγηση για να καθοριστεί η αιτία της υποτροπής.

Πρόσθετες εξετάσεις: υπερηχογραφία, κυστεοσκόπηση

Σε περίπτωση υποτροπιάζουσας ουρολοίμωξης, μπορεί να είναι απαραίτητες πρόσθετες εξετάσεις, όπως η υπερηχογραφία ή η κυστεοσκόπηση, για να εξεταστούν πιθανές αιτίες. Σε αυτή την περίπτωση η συνεργασία μεταξύ γυναικολόγου και ουρολόγου έχει φανεί ότι μπορεί να έχει καλύτερα αποτελέσματα για την ασθενή.

Πιθανή χημειοπροφύλαξη με μακροχρόνια αντιβιοτική αγωγή

Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να συνιστάται μια μακροχρόνια αντιβιοτική αγωγή για την πρόληψη των υποτροπιάζουσων ουρολοιμώξεων. Αυτή η προσέγγιση, γνωστή ως χημειοπροφύλαξη, πρέπει να γίνεται πάντα υπό την επίβλεψη ενός ιατρού, καθώς η μακροχρόνια χρήση αντιβιοτικών μπορεί να οδηγήσει σε ανθεκτικότητα.

Πηγές:

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/urinary-tract-infection/symptoms-causes/syc-20353447

Dason S, Dason JT, Kapoor A. Guidelines for the diagnosis and management of recurrent urinary tract infection in women. Can Urol Assoc J. 2011 Oct;5(5):316-22. doi: 10.5489/cuaj.11214. PMID: 22031610; PMCID: PMC3202002.