Η κύστη ωοθήκης είναι ένας μικρός σάκος, συνήθως γεμάτος με υγρό, που αναπτύσσεται μέσα ή στην επιφάνεια της μιας ή και των δύο ωοθηκών. Οι κύστες ωοθήκης εμφανίζονται πολύ συχνά κυρίως στις γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας και τις περισσότερες φορές είναι ακίνδυνες.
Παρακάτω θα εξηγήσουμε τα είδη των ωοθηκικών κύστεων που μπορεί να συναντήσουμε. Θα μιλήσουμε για τα συμπτώματα που αυτές μπορεί να προκαλέσουν και πώς μπορούμε να κάνουμε τη διάγνωση. Τέλος, θα δούμε πώς μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε καλύτερα με τα σύγχρονα μέσα που διαθέτουμε.
Είδη κύστεων ωοθήκης
Υπάρχουν διάφορα είδη κύστεων:
Οι λειτουργικές κύστεις των ωοθηκών
Είναι οι πιο συχνές κύστες και αναπτύσσονται κατά τη διάρκεια της ωορρηξίας. Συνήθως είναι ακίνδυνες και απορροφώνται από μόνες τους, μέσα σε διάστημα 2-3 μηνών.
Οι παθολογικές κύστεις ωοθηκών
Είναι κύστες που σχηματίζονται ως αποτέλεσμα της μη φυσιολογικής ανάπτυξης των κυττάρων στις ωοθήκες και μπορούν να εμφανιστούν και μετά την εμμηνόπαυση. Συνήθως είναι καλοήθεις, αλλά σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να είναι κακοήθεις, προκαλώντας καρκίνο των ωοθηκών.
Δερμοειδείς κύστεις
Η δερμοειδής κύστη της ωοθήκης είναι μια σπάνια, μη καρκινική κύστη που μπορεί να περιέχει ιστό από διάφορα μέρη του σώματος, όπως μαλλιά, δέρμα και δόντια. Προέρχεται από κύτταρα του σώματος που έχουν την ικανότητα να παράγουν διάφορους ιστούς.
Κυσταδενώματα
Πρόκειται για κύστεις που σχηματίζονται από τα κύτταρα στην εξωτερική επιφάνεια της ωοθήκης. Μπορεί να μεγαλώσουν πολύ και να προκαλέσουν δυσφορία και πόνο.
Ενδομητριωσικές κύστεις
Πρόκειται για κύστεις που σχηματίζονται από τη συσσώρευση ενδομητρικού ιστού στις ωοθήκες. Αποκαλούνται συχνά σοκολατοειδείς κύστες, γιατί το περιεχόμενο τους προσομοιάζει το χρώμα και την υφή της σοκολάτας.
Σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS)
Μια ειδική κατηγορία κύστεων ωοθηκών είναι αυτές που συναντάμε στο σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών (PCOS). Το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών είναι ένα ορμονικό πρόβλημα με διαφορετικές αιτίες, που εμφανίζεται στην εφηβεία ή στις αρχές της ενηλικίωσης και πολλές φορές δημιουργεί μικρές κύστες ωοθηκών που περιέχουν ωάρια που δεν έχουν ωριμάσει. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι αυτές οι κύστες είναι καλοήθεις και δεν απαιτούν σε καμία περίπτωση χειρουργική αντιμετώπιση.
Συμπτώματα κύστεων ωοθήκης: Πότε να πάω στο γυναικολόγο;
Σε πολλές περιπτώσεις, οι κύστεις ωοθηκών δεν προκαλούν συμπτώματα και μπορεί να απορροφηθούν χωρίς θεραπεία. Φυσικά, αν έχουν αναπτυχθεί τέτοιες κύστες, είναι απαραίτητη η παρακολούθηση και επανεξέταση σας προληπτικά, αφού μπορεί να επανεμφανιστούν.
Όταν οι κύστες των ωοθηκών εκδηλώνουν συμπτώματα, αυτά μπορεί να είναι:
- Πρήξιμο στην κοιλιά, που μπορεί να είναι μεγαλύτερο στη μία πλευρά
- Πόνο στο κάτω μέρος της κοιλιάς ή τη μέση, ο οποίος είναι έντονος και στιγμιαίος
- Δυσφορία ή φούσκωμα μετά από το φαγητό, ακόμα και αν ήταν ελαφρύ
- Υπογονιμότητα
- Διαταραχές περιόδου
- Πόνο κατά τη διάρκεια της σεξουαλικής επαφής
- Υπερβολικό πόνο στην περίοδο
Πώς γίνεται η διάγνωση;
Πολλές φορές η διάγνωση στις κύστες ωοθηκών γίνεται στον έλεγχο που κάνουμε στον γυναικολόγο είτε στο ετήσιο check-up, είτε στην εγκυμοσύνη.
Η κλινική υποψία παίζει καθοριστικό ρόλο στη διάγνωση των κύστεων των ωοθηκών, ιδίως εάν έχετε προσωπικό ή οικογενειακό ιστορικό καρκίνου των ωοθηκών ή εάν αντιμετωπίζετε ασυνήθιστα συμπτώματα.
Το υπερηχογράφημα είναι το πρώτο και πιο αποτελεσματικό εργαλείο για την ανίχνευση των κύστεων των ωοθηκών. Αυτή η μη επεμβατική εξέταση παρέχει μια σαφή και λεπτομερή εικόνα των ωοθηκών και είναι ο καλύτερος τρόπος για την ανίχνευση των κύστεων στα αρχικά τους στάδια.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να χρειαστεί να υποβληθείτε σε πρόσθετες απεικονιστικές εξετάσεις, όπως αξονική ή μαγνητική τομογραφία ή διαγνωστική λαπαροσκόπηση, για μια πιο λεπτομερή εικόνα των ωοθηκών σας.
Μπορούν επίσης να γίνουν εξετάσεις αίματος για την επιβεβαίωση αυξημένων καρκινικών δεικτών όπως οι Ca 125, AFP, Ca19-9, CEA. Οι δείκτες αυτοί παρόλο που δεν ανευρίσκονται μόνο στις περιπτώσεις καρκίνων μπορεί κάποιες φορές να βοηθήσουν στη διάγνωση.
Χειρουργικές και μη χειρουργικές θεραπείες
Η θεραπεία για τις κύστεις των ωοθηκών ποικίλλει ανάλογα με τον τύπο, το μέγεθος και τα συμπτώματα της κύστης. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η κύστη μπορεί, όπως προαναφέρθηκε, να εξαφανιστεί από μόνη της, ενώ σε άλλες μπορεί να χρειαστεί χειρουργική επέμβαση.
Η λαπαροσκόπηση είναι ο πλέον ενδεδειγμένος τρόπος αντιμετώπισης των κύστεων των ωοθηκών αφού επιτρέπει ταυτόχρονα τόσο τη διάγνωση όσο και τη θεραπεία. Προσφέρει ταχύτερο χρόνο ανάρρωσης σε σύγκριση με τις παραδοσιακές χειρουργικές μεθόδους και έχει χαμηλό κίνδυνο επιπλοκών και ελάχιστες ουλές.
Τα φάρμακα, όπως τα αντισυλληπτικά χάπια, μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για τη ρύθμιση των ορμονικών διαταραχών και τη μείωση του κινδύνου σχηματισμού κύστεων ωοθήκης. Ωστόσο, δεν παρέχουν καμία πραγματική βοήθεια στο να υποστρέψουν οι ήδη υπάρχουσες κύστες.
Πώς θα σας βοηθήσουμε;
Αν έχετε ανάλογα συμπτώματα, έχετε ήδη διαγνωστεί με μια κύστη στην ωοθήκη ή έχετε λάβει θεραπεία χωρίς αποτέλεσμα, είναι σημαντικό να μας επισκεφθείτε. Αφού καταγράψουμε το ιστορικό σας και δούμε τις εξετάσεις που έχετε ήδη κάνει, μπορεί να σας ζητήσουμε συμπληρωματικές εξετάσεις, ώστε να επιβεβαιώσουμε τη διάγνωση.
Θεωρούμε ότι η λαπαροσκόπηση είναι η πιο σύγχρονη μέθοδος αντιμετώπισης για τις κύστες των ωοθηκών. Στόχος μας είναι να σας ενημερώσουμε για όλη τη διαδικασία, από την προετοιμασία, το τι να περιμένετε να συμβεί κατά τη διάρκειά της, μέχρι και την αποκατάσταση. Επιπλέον, θα απαντήσουμε σε όλες τις ερωτήσεις σας πριν, αλλά και μετά την επέμβαση για την αφαίρεση της κύστης.
Για τη θεραπεία των κύστεων ωοθήκης λαμβάνουμε υπόψην τα εξής:
- Κατά πόσο τα συμπτώματα επηρεάζουν την καθημερινότητά σας;
- Επιθυμείτε να κάνετε (και άλλα) παιδιά;
- Βρίσκεστε στην εμμηνόπαυση;
- Έχει η κύστη ή κύστες δημιουργήσει άλλα προβλήματα;
Η κύστη ωοθήκης είναι μια πάθηση που, ακόμα και στις περιπτώσεις που δεν είναι αισθητή, μπορεί μερικές φορές να δημιουργήσει προβλήματα. Γι’ αυτό, αν έχετε κύστες ωοθήκης, απευθυνθείτε αποκλειστικά σε εξειδικευμένους γυναικολόγους, οι οποίοι έχουν εκπαιδευτεί στη λαπαροσκόπηση. Αντιμετωπίστε τις προκλήσεις με τη σωστή προσέγγιση και ξεπεράστε το πρόβλημα σας με τον καλύτερο τρόπο.